بازگشت
آیا کنترول امنیت هنوز در اختیار نیروهای امنیتی است؟
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

امروزها وضعیت امنیتی به اندازه ای وخیم گردیده است که برخی از کارشناسان با صراحت این سئوال را مطرح کرده اند که آیا کنترول حفظ امنیت از چنگ نیروهای امنیتی در افغانستان خارج شده است؟ افزایش بمب گذاری های متعدد کنار جاده ای، موج گسترده ترور شخصیت های نظامی و سیاسی، حملات منظم بالای ولسوالی ها، گسترش ساحه فعالیت گروه طالبان و انتقال بیشتر خشونت ها از جنوب به شمال، از جمله نگرانی های جدی کارشناسان امور افغانستان است که با جدیت می پرسند، آیا کنترول امنیت از دولت افغانستان و نیروهای خارجی در افغانستان، خارج نشده است؟.

 امروزها مسئولین نظامی و امنیتی بجای آن که راهکاری برای برون رفت از بحران گسترش خشونت ها در افغانستان پیدا کنند، دچار تناقض گویی شده اند و بجای انجام عملیات گسترده و قوی فقط به دادن آمار گسترش خشونت ها بسنده می کنند. توريالي ويسا، والي ولايت قندهار مي گويد: "شبه‌نظاميان طالبان در حال تغيير راهبرد خود هستند. آنان به شهرها مي‌آيند و ترورهاي پراکنده‌اي را انجام مي‌دهند. طالبان منابع خود را در جنوب افغانستان از دست داده اند، زيرا روابط آنان با کشاورزان محلي همچون گذشته مستحکم نيست".

اما نکته ای که والی قندهار به آن اشاره نکرده است این است که در مقابل طالبان ساحه نفوذ خود را در شمال کشور به شدت گسترش داده اند. امروز در هیچ ولایتی در شمال کشور نیست که نا امنی وجود نداشته باشد. طالبان به راحتی حضور خود را در شمال کشور تثبیت کرده اند و دست به خشونت ها، ترورها و انتحارهای متعدد در ولایت های مختلف شمال کشور می زنند. آمارهای افرادترور شده در شمال کشور  نشان می دهد که طی سال جاری بیشترین ترورمقامات نظامی و سیاسی در شمال کشور بوده است و این نشان می دهد که گروه طالبان توانسته است در شمال کشور نیز لانه های تروریستی متعددی را راه اندازی نمایند. والی بدخشان به دنبال راکت باران فیض آباد مرکز بدخشان توسط طالبان می گوید طالبان تلاش دارند تا این ولایت را که یکی از ولایت های امن افغانستان است، نیز ناامن سازند.در شمال کشور در کنار هم تباران طالبان، تعدادی دیگری از مردم متاثر از تبلیغات طاهر یولداش گردیده و به صفوف نیروهای افراطی پیوسته اند، شبه نظامیان طاهر یولداش اکنون در شمال کشور در چند ولایت فعال هستند و تعداد زیادی از مردم شمال را با خود همراه ساخته است و هروز دست به خشونت های متعدد می زنند، ولایت های جوزجان، سر پل، تخار، قندوز و فاریاب از جمله ولایت های است که افراد طاهر یولداش و دیگر افراطییون دست به ترور و خشونت های متعدد می زنند و شمال را نا امن می سازند، چنانچه که تخار به یکی از ولایت های ناامن در شمال کشور تبدیل گردیده است. ولایت فاریاب نیز یکی از ولایت های ناامن شمال کشور است که حضور نیروهای افراطی مختلف و متعدد مردم این ولایت را به ستوه آورده اند. تاکنون دوصد روستا در ولسوالی قیصار فاریاب تخلیه شده است.کوچ اجباری خانواده ها از ولسوالی قیصار، ظرف یک ماه اخیر شدت گرفته است. ادامه جنگ و نبرد میان نیروهای دولتی و طالبان که در مناطق مختلف فاریاب پایانی ندارد، سبب آوارگی عده ای زیادی از مردم شده است.

 براین اساس همانطوری که والی قندهار گفته است طالبان در فصول مختلف تاکتیک ها و راهبردهای نظامی خود را تغییر می دهد و گسترش خشونت ها در شمال کشور یکی از مهمترین تاکتیک های نظامی و سیاسی طالبان است که در سال گذشته نیز دنبال گردید و در سال جاری چند برابر افزایش یافته است. طی 4 ماه گذشته بهترین مقامات نظامی در شمال کشور توسط طالبان ترور گردید و یکی دیگر از مهره هایی که برای ترور او برنامه ریزی شده بود،امحمد والی بلخ است. لطف الله مشعل، سخنگوی ریاست عمومی امنیت ملی روز سه شنبه در یک نشست خبری در کابل گفت، محمد اسلم که از باشندگان ولایت سرپل بوده در کویته‌ پاکستان آموزش نظامی را فراگرفته و پیش از اجرای حمله‌ تروریستی بالای والی بلخ، بازداشت شده است. او هم چنین گفت که طالبان در چهارچوب عملیات موسوم به بدر چهار هدف را دنبال می‌کنند که شامل کشتار و ترور مقامات ارشد دولتی نیز می‌شود. هرچند در لیست ترور طالبان، شخصیت های متعددی قرار دارد که عطامحمد نور یکی از این افراد است و در سلسله زنجیره ای ترورها جواد ضحاک رئیس شورای ولایتی بامیان یکی دیگر از قربانیانی بود که دیروز توسط طالبان به شهادت رسید و پروسه ترور توسط طالبان و دیگر تروریست ها همچنان ادامه دارد.

   باتوجه به آنچه گفته آمدیم، برخی از کارشناسان بدین باورند که دولت مردان افغانستان و حتی نیروهای خارجی در برابر موج خشونتهای جاری در کشور دچار سردرگمی شده اند و از خود برنامه مدون وسازمان یافته ای برای مقابله با خشونت ها ندارند. به همین دلیل دچار تناقض گویی های متعدد می شوند. عبدالرحیم وردگ وزیر دفاع در پارلمان میگوید: با آنکه طالبان در استراتیژی جديد خود حمله بر تأسيسات نظامی و غيرنظامی را افزايش خواهند داد، اما نيروهای افغان از لحاظ كمی و كيفی توانمندی جلوگيری از اين حملات را دارند. طالبان، توانايي جنگ رو در رو را با نيروهای افغان از دست داده و سعی دارند حملات خود را از طريق بم گذاريها و حملات انتحاری افزايش دهند. در حالی که آقای وردک ترور و حملات انتحاری نشانه اضمحلال و عجز طالبان می داند، اما هیچ اشاره ای به برنامه مدون و سازمان یافته عملیات" بدر" که نزدیک دوماه است در سراسر کشور به راه انداخته شده است نمی کند، اکنون بسیاری از کار شناسان نظامی اذعان دارند که با شروع عملیات بدر؛ خشونت ها چندین برابر در شمال و جنوب افزایش یافته است و موج ترور و انتحار و نیز حملات چریکی وضعیت امنیتی را به اندازه ای وخیم ساخته است که بسیاری از کار شناسان می پرسند که ایا دولت افغانستان کنترول امنیت را در کشوراز دست داده اند؟ زیرا این سئوال هنوز پاسخ داده نشده است، وقتی که طالبان عملیات بدر را روی دست دارد، دولت افغانستان و نیروهای خارجی در کشور چی پلانی برای مقابله با طالبان روی دست گرفته اند؟ آیا آنان نیز برنامه عملیاتی برای مقابله با طالبان دارند، یا این که به گشت زنی های کورکورانه اقدام می کنند تا شکارمین کنار جاده ای طالبان شوند؟. اگر تحولات نظامی کشور نظر انداخته شود روشن می شود در سال جاری و نیز سال گذشته  نیروهای مسلح افغانستان و خارجی کمترین عملیات برنامه ریزی شده را علیه طالبان انجام داده اند و بیشترین تلفات را به دلیل حملات انتحاری و مین های کنار جاده ای متحمل شده اند.

در چنین وضعیتی التماس برای پیش برد صلح و حتی انکار بسیاری از ترورها و حملات انتحاری از سوی طالبان و نیز تاکید برخی از کشورهای خارجی برای خروج از افغانستان، نشان از نوعی بی برنامگی و انفعال نیروهای نظامی داخلی و خارجی در برابر گسترش خشونت های روز افزون است. به راستی اگر نیروهای خارجی و داخلی به همان میزان که در مین گذاری ها و حملات انتحاری تلفات می بینند، اگر این تعداد تلفات را در جبهات نبرد مستقیم  متحمل می شدند، آیا طالبان توان این همه خشونت را داشتند؟. روشن است که هرقدر در برابر طالبان انفعالی برخورد شود، نه ازخشونت ها کاسته می شود ونه طالبان از پروسه صلح استقبال می کنند.


June 13th, 2011


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات